دسته: هنر و گرافیک
بازدید: 94 بار
فرمت فایل: doc
حجم فایل: 40 کیلوبایت
تعداد صفحات فایل: 59
فهرست مطالب
پیشگفتار
موسیقی محللی (فولكلور)
موسیقی آذربایجان
موغام و مفاهیم مربوط به آن
دستگاه
دستگاههای موغام آذربایجان
آواز
شكلگیری و طبقهبندی دستگاه
انواع موغام
موغامهای با حجم كوچك
---------------------------
پیشگفتار
در این تحقیقگونه سعی در بدست دادن تعریف ویژه از موسیقی نیست، تنها هدف در سیر تاریخی موسیقی در بخشی از خاك كشور عزیزمان، ایران است. موسیقی آذری كه یكی از ابعاد شكلدهنده فرهنگ موسیقی ماست، مانند بخشهای دیگر در دورانهای مختلف تاریخی دچار افت و خیز بود و فراز و فرودهایی داشته است و با توجه به اینكه هر موسیقی، زبان مشترك بشری است و تاثیرگذار و تاثیرپذیر از سایر فرهنگها و اینكه توجه داشته باشیم بسیاری از سرزمینها و كشورهای همجوار در روزگاران دور و نزدیك، در محدودهی مرزهای ایران قرار داشتهاند و هر یك اكنون مستقل هستند و همین دوری و نزدیكی ایجاب میكند برای تحقیق در مورد هر یك از ابعاد فرهنگی و اجتماعی بخشی از كشورمان، حوزهای وسیع درداخل و خارج مرزهای كنونی مد نظر قرار گیرد.
ولذا تحقیق در خصوص موسیقی آذری از این قاعده مستثنی نبوده و برای رسیدن به یك نتیجه مطلوب، بایستی موسیقی آذری در بین اقوام و ملل گوناگون كه در پیرامون كشور ما به زبان آذری (تركی) سخن میگویند، مورد تحقیق و مطالعه قرار گیرد و از تمامی منابع موجود در زمینههای فرهنگی و تاریخی مربوط به موسیقی و تاریخ آن برای رسیدن به هدف بهره گرفت، یا بهطور كلی، تحقیق علمی و پایهای ایجاب میكند كه ما از كلیهی ابزارها و منابع استفاده كرده و در صورت لزوم با اساتید موسیقی به صورت چهره به چهره صحبت كنیم، سازها و كاركرد آنها را بشناسیم، و تا حدودی با گوشهها، زوایا، پردهها و دستگاهها، ردیفها الحان مختلف آن بخش از موسیقی مورد مطالعه آشنا باشیم و مهمتر از همه، زبان و گویش مورد محاوره را تا حدودی درك كنیم، اما ما در نظر داریم در این تحقیق به موسیقی آذری به عنوان یك موسیقی محلی (فولكلور) نگاه كرده و از این دریچه كوچك و تنها در محدود خاك ایران آن را مورد بازنگری قرار دهیم. زیرا معتقدیم، موسیقی آذری (تركی) در گستردگی وسیعی از جهان مثل مغولستان، تركمنستان، ازبكستان، تركیه و ... رواج داشته و به تبع حوزه جغرافیایی خود، تغییراتی كم و زیاد در آن بوجود آمده است، از این رو همانطور كه قبلاً گفته شد، در این تحقیق سعی شده به موسیقی آذربایجان به عنوان یكی موسیقی محلی و فولكلور نگاه كنیم.
امیدواریم هنرمندان این عرصه، مخصوصاً نوازندگان و خوانندگان آذری زبان كه در راه پرپیچ و خم هنر موسیقی آذری، ضربات سنگین روزگاران نامساعد را تحمل كردهاند و با پایداری و خلاقیت خویش و با فداكاریها و تلخكامیها، عاشقانه در باروری و حفظ این هنر كوشیدهاند.
بر ما خرده نگیرید و ما در ردیف خشكاندیشانی قرار ندهید كه در طول تاریخ همواره به این قشر هنرمند تحت عنوان مظاهر شیطانی و عوامل لهو و لعب نگاه كرده و گاهاً آنان را وادار كردهاند كه با كولهباری از محنت و تنهایی و دلتنگی، به خلوتگه عارفانه خویش پناه ببرند و در غبار غربت و فراموشی زمان محو گردند.
موسیقی محلی (فولكلور)
همانطور كه درمقدمه عنوان شد، نگاه ما به موسیقی آذربایجان، نگاهی است منطقهای و محدود و برای اینكه موضوع كاملاً روشن شود كه این تاكید و. اصرار ما چه حوزهای را دربرخواهد گرفت، تعریفی از موسیقی محلی را بیان میكنیم:
لغت فولكلور از دو بخش Folk-lore به معنای ( =Folkملت و =Lore علم) تشكیل شده است و بنا به تعریف لغتنامه آكسفورد (Oxford) فولكلور یعنی «قصه و عادت و عقاید قدیمی و یا دستهای از مردم (مردم بومی)»، اما به مرور زمان لغت فولكلور وسعت بیشتری را پیدا كرد و جنبههای دیگر زندگی تودههای مردم، از جمله روانشناسی عوام، سنن مردم، موسیقی محلی و ...) دربرگرفت.
ترانههای محلی اولین پایهی تجربی موسیقی هر قوم و كشوری بشمار میرود. غمها و شادیها، شكستها و پیروزیها، قهرمانان و شخصیتهای برجسته مردم به این موسیقی راه مییابند، از اینرو از ارزش ویژهای برخوردار است، به عبارت دیگر سرمایهی اصلی موسیقی یك كشور یا قوم یا منطقه را میتوان نغمههای بومی و محلی آن كشور دانست. البته این بدان معنی نیست كه موسیقی یك مدت نغمههای محلی آنست، ولی هیچگاه از آن به دور نیست، زیرا زبان روحیه یك ملت به شمار میرود.
در جهان ملت یا نژادی وجود ندارد كه از موسیقی محلی بیبهرهمند باشد، حتی دورافتادهترین اقوامی كه از هنر، بهرهی بسیار كمی بردهاند، از ترانههای محلی (عامیانه) برخوردارند. انسان به همان شیوهای كه زبان مادری را میآموزد، نغمههای بومی و محلی را نیز فرا میگیرد و در برابر آن واكنش مثبت نشان میدهد و برعكس، در برابر نغمههای فرهنگهای بیگانه از خود واكنش چندانی نشان نمیدهد.
موسیقی، بیانگر و توصیفكننده روحیات، ذوق و احساسات هر قوم و ملتی است و از آنجائیكه موقعیت جغرافیایی، شرایط اجتماعی و آداب و رسوم هر قوم و ملت از یكدیگری متفاوت و موسیقی، مترجم تخیلات و از تراوشهای روحی و ذهنی آنان سرچشمه میگیرد، از اینرو موسیقی اقوام گوناگون از همدیگر متمایز است. همانطور كه هر گروه و جمعیتی از بشر برای بیان هدف و مقصود خود به ایجاد زبان و حروف ویژهای مبادرت ورزیدهاند، كه این زبان با زبان گروه دیگر متفاوت است،موسیقی هر قوم و ملتی با موسیقی دیگر اقوام متفاوت است، زیرا موسیقی هر قوم و مردمی، زادهی روحیات و خلقیات و نیز نماینده خواستهها و آرزوها و پدیدههای گوناگون آنها میباشد و این عوامل به اوضاع جغرافیایی، طرز اعتقادات و اندیشهها، آداب و رسوم، دین و مذهب، نیازمندیهای زندگانی مادی و سوابق تاریخی بستگی دارد.